Hej pilocie drona! Latasz w kategorii szczególnej? Może Twoja firma zatrudnia kilku pilotów? Masz uprawnienia NSTS? Czy wiesz co to “Oświadczenie o operacji”? Jeśli tak to jestem z Ciebie dumny… jednak nasze instruktorskie doświadczenie pozwala nam przewidywać, że większość z pilotów po kilku tygodniach od zdania egzaminu kompletnie nie pamięta o co w tym chodzi 😀 .
Czym się różni Operator SBSP od Pilota BSP?
Operator to osoba prywatna lub fizyczna, która odpowiada za organizację i przebieg misji z wykorzystaniem drona. Na chłopski rozum pomyśl o tym jak o lini lotniczej. Wizzair, Ryanair, LOT – to są właśnie operatorzy. Ważne jest uświadomić sobie, że właściciel lini lotniczej nie potrzebuje mieć uprawnień do pilotarzu maszyn, które dla niego latają. Zatrudnia do tego pilotów. Zadaniem operatora jest więc zatrudnić pilotów, którzy mają uprawnienia do lotów jakie jego firma wykonuje. W branży dronowej jest tak samo.
Profil operatora i profil pilota dla osób fizycznych
Każda rozpoczynająca swoją przygodę z dronami (nie będącymi zabawką) osoba ma prawny obowiązek zarejestrować się w rejestrze operatorów i pilotów prowadzonym przez Urząd Lotnictwa Cywilnego (drony.ulc.gov.pl). Każdy rejestrujący się jako osoba fizyczna dostaje dwa profile: operatora i pilota.
Po co takie rozróżnienie?
Wracając do naszej analogii z liniami lotniczymi, latając “solo” na swój użytek prywatny lub w ramach działalności gospodarczej jesteś sam sobie linią lotniczą. Stąd potrzebujesz profilu operatora ją symbolizującego. Każdy operator ma swój numer, którym ma obowiązek oznaczyć wszystkie drony jakich używa. Zwróć uwagę, że mamy tutaj sytuację trochę inną niż w przepisach drogowych, gdzie każdy samochód ma własny dowód rejestracyjny. W branży dronowej może być tak, że wiele dronów może mieć ten sam numer (jeżeli pracują dla tego samego operatora).
Z kolei profil operatora to konto, na którym osoba jako pilot ma udokumentowane swoje kompetencje (uprawnienia) do różnych rodzajów lotów. Tam widnieje również numer pilota służący bezpośrednio do jego identyfikacji (nazywam to lotniczym PESEL’em) – ten numer nie nakleja się na drona.
Profil operatora dla osób prawnych
Osoby pracujące dla spółek, urzędów, jednostek Straży Pożarnych, Policji i innych większych organizacji czy instytucji – w skrócie osób prawnych) powinny zarejestrować swoją instytucję jako osobę prawną. Po zaznaczeniu tej opcji w systemie użytkownik otrzyma tylko profil operatora wraz z przypisanym mu numerem – to logiczne, bo osoba prawna nie może być pilotem – nie jest człowiekiem 🙂 . Taki operator ma obowiązek zatrudnić pilotów o uprawnieniach zgodnych z rodzajem lotu jaki chcą wykonać. Przykład: operatorem jest firma IRONSKY sp. z o. o., która zatrudnia pilotów Darka, Kubę, Mikołajów i Jacka.
Czym jest “Oświadczenie o operacji”?
Moimi słowami, oświadczenie o operacji jest dziwną formalnością, którą musi spełnić operator żeby w ramach swojej działalności mógł legalnie wykonywać loty w oparciu o scenariusze STS lub NSTS. Innymi słowy nazywam to “harcerskim ślubowaniem”, które musimy pisemnie złożyć przed Prezesem ULC o tym, że w ramach naszej działalności (prywatnej lub zawodowej) będziemy latać zgodnie z przepisami.
Zielone kafelki
Zarówno na profilu operatora jak i pilota widnieją tzw. “kafelki” nawiązujące do sposobów z jakimi można wykonywać loty. Po zalogowaniu się na profil pilota widzisz następujące kafelki:
- STS-01
- STS-02
- NSTS-01
- NSTS-02
- NSTS-03
- NSTS-04
- NSTS-05
- NSTS-06
- NSTS-07
- NSTS-08
Na profilu pilota mamy to samo plus:
- A1
- A2
- A3.
Dlaczego na profilu operatora nie ma kafelków A1, A2, A3? Jest tak, ponieważ operator nie ma nic do roboty w związku z tymi uprawnieniami. Jeżeli z kolei chodzi o scenariusze (STS i NSTS) to oprócz tego, że pilot musi uzyskać uprawnienia, to operator ma obowiązek złożyć Oświadczenie o operacji zgodnej ze scenariuszem, które jest tematem tego artykułu. Jeżeli takie oświadczenie trafi do ULC to na profilu operatora zapalą się zielone kafelki odpowiadające scenariuszom, które w oświadczeniu podał operator.
Podsumowując, w przypadku osób fizycznych, żeby legalnie wykonywać loty w kategorii szczególnej, zgodnie ze scenariuszami STS i NSTS, zarówno na profilu operatora jak i pilota musisz mieć zielony kafelek z oznaczeniem stosowanego przez Ciebie scenariusza. Pilot uzyskuje zielony kafelek zdając egzamin, operator wysyłając do ULC oświadczenie.
W przypadku osób prawnych, które zawsze mają tylko profil operatora, muszą one wysłać do ULC oświadczenie z zaznaczonymi scenariuszami takimi, do jakich zatrudnieni przez nich piloci mają uprawnienia.
Oświadczenia należy złożyć do końca 2023 roku !!!
W związku z zapowiadanymi od dawna zmianami w przepisach termin składania oświadczeń dla operatorów mija 31 grudnia 2023 roku. Data ważności tego oświadczenia to dwa lata od zaakceptowania go przez ULC.
Co jeżeli operator drona będący osobą prawną nie złoży oświadczenia do końca 2023 roku?
Będzie lipa, cała organizacja nie będzie mogła już wykonywać lotów zgodnych ze scenariuszami NSTS-01, NSTS-02, NSTS-03, NSTS-04, NSTS-05, NSTS-06, NSTS-07 i NSTS-08.
Co jeżeli operator drona będący osobą fizyczną nie złoży oświadczenia do końca 2023 roku?
Tutaj nie wszystko będzie stracone. W 2024 i 2025 roku piloci nadal będą mogli szkolić się do uprawnień NSTS. Ktoś kto już ma lub zdobędzie uprawnienie pilota ale nie będzie miał złożonego w terminie oświadczenia jako operator może wykonywać loty w oparciu o krajowe scenariusze (NSTS) tylko wtedy, gdy weźmie go pod skrzydła operator z ważnym oświadczeniem – czyli taki, który przed 2024 rokiem oświadczenie zdążył złożyć.
Co to w praktyce oznacza?
Jeżeli przedsiębiorstwo (osoba prawna) już zatrudnia lub planuje po nowym roku szkolić/zatrudniać pilotów dronów musi złożyć oświadczenie o NSTS’ach do końca 2023 roku. Jeżeli tego nie zrobi, w ramach swojej działalności straci możliwość wykonywania lotów w oparciu o krajowe scenariusze NSTS (które dają dużą swobodę) i będzie mogło organizować loty tylko w kategorii otwartej (mało praktyczne z racji dużych ograniczeń) lub w oparciu o scenariusze STS-01 lub STS-02 (mało wygodne i problematyczne z powodu wymagań technicznych wobec drona oraz ograniczeń w obszarach zabudowanych).
Jak złożyć oświadczenie o operacji?
Przygotowaliśmy graficzną ściągę, żeby Ci w tym pomóc:
Tak wypełnione oświadczenie należy wysłać do Urzędu Lotnictwa Cywilnego poprzez system ePUAP zgodnie z instrukcją dostępną na Twoim profilu operatora lub pocztą na adres również w nim wskazany.
Podsumowanie
- operatorzy dronów MUSZĄ złożyć oświadczenie o operacji zgodnej ze scenariuszami NSTS do końca 2023 roku, czyli:
- jeżeli jesteś hobbystą latającym dronem i chcesz dalej latać “dla siebie” – ZŁÓŻ OŚWIADCZENIE DO KOŃCA 2023 ROKU !!!
- jeżeli reprezentujesz instytucję, która zatrudnia lub planuje zatrudnić/wyszkolić pilotów dronów (po 2023 roku) ZŁÓŻCIE OŚWIADCZENIE DO KOŃCA 2023 ROKU !!!
- w/w oświadczenia będą ważne 2 lata od daty przyjęcia ich w systemie
- piloci będą mogli się szkolić do uprawnień NSTS i z nich korzystać do końca 2025 roku
- z początkiem 2026 roku pojęcie NSTS zniknie na zawsze, razem z nim uprawnienia i możliwość wykonywania lotów zgodnie z ich treścią.
Doświadczony instruktor pilotażu dronów UAVO z uprawnieniami VLOS/BVLOS/INS. Inżynier z krwi i kości. Projektuje, buduje, tworzy cuda. Uwielbiany przez kursantów IRONSKY za doskonałe i zrozumiałe dla nowicjuszy podejście do tematu dronów. Po godzinach projektuje 3D i gra na pianinie.
6 Comments
“piloci będą mogli się szkolić do uprawnień NSTS i z nich korzystać do końca 2025 roku” czy to oznacza, że w 2024 roku nadal będę mógł wykonać szkolenie z NSTS i po złożeniu oświadczenia o wykonywaniu operacji je wykonywać?
Myślałem, że od stycznia 2024 będzie można przejść szkolenie wyłącznie z STS.
Tak, dokładnie, będziesz mógł przejść szkolenie NSTS w 2024r. pod warunkiem, że złożysz oświadczenie do ULC i dostarczysz je do końca 2023r. do ULC. Natomiast jeśli skończysz kurs NSTS i zaliczysz egzaminy do NSTS w 2023r. dostaniesz połowiczny kafelek na STS na zielono podświetlony, co oznacza, że będziesz mógł przejść doszkolenie z NSTS do STS. Osoby które zrobią kurs NSTS w 2024 lub 2025 i będą chciały mieć też uprawnienie STS będą musiały przejść oba szkolenia osobno.
Przypadek wcale nie teoretyczny. Jako grupa znajomych, niemająca statusu prawnego, pracujemy nad jednowirnikowym urządzeniem latającym (tzw. single-copter) z napędem spalinowym. Na helikopter to nie wygląda, płatowiec tym bardziej nie. Do jakiej kategorii powinniśmy aplikować żeby to było zgodne z obowiązującymi przepisami. Do tej pory operowaliśmy w kategorii otwartej, podkategoria A1-A3. I nie wiemy czy to był dobry pomysł?
Zapraszam do kontaktu bezpośrednio z ULC
Cześć, czy dobrze rozumiem, że po złożeniu tego oświadczenia jako operator, będę mógł w przyszłym roku zrobić kurs nsts np 05. Czy też jako pilot potrzebuje innego oświadczenia?
Tak, dokładnie, jak złożysz prawidłowo oświadczenie do końca 2023 roku to wówczas będziesz mógł zrobić kurs NSTS. Oświadczenie składa operator, a nie pilot.