W dniach 9-10 luty 2023 ekipa z IRONSKY poprzez platformę Youtube śledziła z zaciekawieniem warsztaty dotyczące opracowywanej wersji SORA 2.5 i zmian jakie zostaną w niej wprowadzone w stosunku do SORA 2.0.
KTO ZA TYM STOI ?
Warsztaty zorganizowane zostały przez EASA czyli organ, który odpowiada za bezpieczeństwo lotnictwa w krajach Unii Europejskiej oraz Europejskiej Strefie Gospodarczej. Prelegentami byli głównie członkowie zespołu JARUS (Joint Authorities for Rulemaking on Unmanned Systems) składającego się ze specjalistów z branży, z krajów całego Świata. To właśnie ta grupa od kilku lat zajmuje się dopracowywaniem sposobu, w jaki powinno się analizować ryzyko związane z operacjami z wykorzystaniem BSP, czyli właśnie SORA.
O CO CHODZI ?
Dla mniej wtajemniczonych pilotów dronów, którzy na codzień latają w kategorii szczególnej w oparciu o scenariusze krajowe (NSTS’y), SORA to metodologia szacowania ryzyka dla tych operacji, które muszą być przeprowadzone w sposób nie opisany żadnym istniejącym scenariuszem. Jakie to mogą być operacje? Poniżej kilka przykładów:
- loty powyżej 120 m AGL,
- loty dronami cięższymi niż 25 kg (np. ciężkie drony do oprysków)
- loty BVLOS na odległość większą niż 2 km od pilota,
- pokazy z wykorzystaniem roju dronów (gdzie na jednego pilota przypada więcej niż jeden dron),
- loty nad zgromadzeniami osób.
Bez przeprowadzenia analizy ryzyka nie dostanie się zezwolenia Urzędu Lotnictwa Cywilnego na w/w operacje. Jeżeli więc zamierzasz zająć się jednym z w/w tematów prędzej czy później natkniesz się na SORA.
CO TO OZNACZA SORA ?
SORA = Specific Operation Risk Assessment. Każdy kto już zetknął się z tematem SORA przyzna, że przejście całego procesu wymaga wielu filiżanek kawy i mnóstwa godzin papierologii. Jednak im dłużej się temat zgłębia, tym łatwiej przyznać, że “w tym szaleństwie jest metoda”, za którą nie stoją bezduszni urzędnicy, którzy chcą nam uprzykrzyć życie lecz ludzie o przekrojowej wiedzy z dziedziny lotnictwa, inżynierii i bezpieczeństwa, którym przyświeca jeden cel – rozwój branży dronowej bez kompromisów związanych z bezpieczeństwem.
Mówiąc jak najprościej się da, SORA jest przewodnikiem, który w dziesięciu krokach prowadzi nas przez wszystkie kwestie związane z analizą naszej planowanej operacji pod kątem bezpieczeństwa oraz środków jakie powinny zostać wdrożone by ograniczać ryzyko, jeżeli początkowo wychodzi wysokie. Ryzyka o jakich mówimy są dwa:
- Ground Risk Class (GRC) – ryzyko jakie dron stwarza dla wszystkich ludzi znajdujących się rejonie planowanej operacji,
- Air Risk Class (ARC) – ryzyko jakie dron stanowi dla ruchu lotniczego odbywającego się w okolicznej przestrzeni powietrznej.
Analizę dołącza się do wniosku o “zezwolenie na operację” kierowaną do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, a pracownicy Departamentu Bezzałogowych Statków Powietrznych, w jego imieniu, analizują go i dają lub nie dają 🙂 “STEMPEL”.
CO NAS ZAINTERESOWAŁO ?
Poniżej wypunktowaliśmy najciekawsze wg IRONSKY fakty, jakie usłyszeliśmy w trakcie warsztatów:
- regulacje związane z branżą “dronową” są jednym z pięciu tematów jakimi obecnie priorytetowo zajmuje się EASA,
- kolejne wersje SORA (w tym ta najbliższa 2.5) zostaną powiększone o zapisy na temat wymagań związanych z cyberbezpieczeństwem,
- celem SORA jest odniesienie się tylko i wyłącznie do tematów związanych z bezpieczeństwem lotniczym. Nie dotyka tematów takich jak prywatność, infrastruktura przemysłowa, czy ochrona środowiska,
- w SORA 2.5 zniknie wyraźne rozgraniczenie pomiędzy lotami VLOS i BVLOS. Lot VLOS będzie traktowany jako jedna z metod na ograniczenie ryzyka operacji,
- SORA 2.5 ma być podana w sposób bardziej przystępny – zarówno pod kątem formy jaki i słownictwa (HURRAAA!),
- SORA 2.5 wprowadza bardziej szczegółowy sposób definiowania stopnia zaludnienia. Wyróżniono:
- obszar niezaludniony (rural < 25 ppl/km^2),
- obszar słabo zaludniony (sparseley populated < 2 500 ppl/km^2),
- obszar miejski (urban < 25 000 ppl/km^2),
- obszar miejski o dużym zaludnieniu (dense urban < 250 000 ppl/km^2),
- zgromadzenie osób (assembly of people > 250 000 ppl/km^2).
(gdzie ppl/km^2 oznacza ludzi na kilometr kwadratowy)
- trwają rozmowy z europejskimi dostawcami telefonii komórkowej w temacie udostępnienia w czasie rzeczywistym informacji na temat ilości ludzi w danej okolicy (na podstawie ilości zalogowanych do sieci abonentów),
- przewiduje się możliwość tworzenia stałych korytarzy powietrznych dla dronów “na wyłączność” (czyli zamkniętych dla załogowego lotnictwa),
- trwają prace nad PDRA (prostsza metoda niż SORA) dla lotów ciężkimi dronami do oprysków (MTOM > 25 kg) co ma ułatwić/przyspieszyć operatorom tych maszyn proces uzyskania zgody na rozpoczęcie lotów.
- SORA 2.5 ma wejść w życie jeszcze w roku 2023, trwają jednak prace nad wersją 3.0.
GDZIE DOWIEM SIĘ WIĘCEJ ?
To tak w telegraficznym skrócie. Warsztaty trwały dwa dni, całość jest dostępna na platformie YouTube. Poniżej linki:dzień 1 – https://www.youtube.com/watch?v=F6lrnO8tW38
dzień 2 – https://www.youtube.com/watch?v=xijhxwoQ2Z8
Warto odwiedzić też tematyczną zakładkę na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego:https://ulc.gov.pl/pl/drony/kategoria-szczegolna/5301-zezwolenie-na-operacje-w-kategorii-ogolnej
PozDron !
Zapraszamy na szkolenia i zakupy dronowe
663 944 151
519 410 610