Drony w rolnictwie to przyszłość. Należy patrzeć na to, jak na rolnictwo precyzyjne, w kontekście zastosowanych technologii, a nie wyparcia maszyn rolniczych do oprysku przez drony. W wielu krajach już sprawnie funkcjonują np. w obu Amerykach, czy Azji, dlaczego więc u nas w Polsce i UE nadal nie?
Odpowiedź jest prosta: skomplikowane regulacje prawne lub ich brak dostosowania do dronów w agrolotnictwie.
O zaletach stosowania dronów w rolnictwie pisałem w innym artykule podlinkowanym też poniżej. W obecnym artykule postaram się usystematyzować zebraną przez Nasz zespół w ostatnich miesiącach 2022 roku wiedzę na temat stosowania dronów rolniczych w Polsce. Jako pierwszy podmiot w Polsce uzyskaliśmy zezwolenie Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na operacje w kategorii szczególnej na wykonywanie lotów dronem typu DJI Agras T30 do siewu i oprysku, a także szkoleń na te drony, zatem szczególnie zależy Nam na posiadaniu tej wiedzy.
Przeczytaj też część drugą artykułu o Dronach Rolniczych (FAQ cz.2)
Jesteśmy podmiotem szkoleń lotniczych zarejestrowanym w ULC, nadajemy uprawnienia Pilotom Dronów (na rolnicze też- link) a ponadto jesteśmy Autoryzowanym Dealerem Dronów Rolniczych wielu marek, w tym również dronów DJI Agriculture – DJI Agras T30, DJI Agras T40 oraz dronów z kamerami multispektralnymi i modułem RTK – Mavic 3 Multispectral do dokładnego mapowania i badań współczynników, indeksów wegetatywnych np. NDVI.
Zapewniamy kompleksową obsługę, mamy ogromne doświadczenie w branży dronów, bo działamy nieprzerwanie od 2014 roku, a ponadto pomagamy przy uzyskaniu dofinansowań na szkolenia na pilota drona, czy lasingowanie zakupu dronów rolniczych.
Jak, kiedy i czym można robić oprysk z drona?
Szukając odpowiedzi na nurtujące nas wszystkich podstawowe pytanie „Jak, kiedy i czym można robić oprysk z drona?” nie uzyskamy jej wprost i klarownie. Prowadziliśmy rozmowy na temat dronów rolniczych zarówno z reprezentantami Urzędu Lotnictwa Cywilnego, jak i Wojewódzkich Inspektoratów Roślin i Nasiennictwa, ale też z Głównym Inspektoratem Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także producentami środków ochrony roślin i profesorami akademickimi stosującymi różne preparaty badawczo.
Po naszych rozmowach i zasygnalizowaniu problemu dostaliśmy też informację, że Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa zwrócił się z prośbą do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rozważenie wprowadzenia zmian w dotychczasowych przepisach dopuszczając możliwości wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych do aplikacji środków ochrony roślin na innych zasadach niż sprzęt agrolotniczy lub prawne wyłączenia dronów z kategorii sprzętu agrolotniczego.
Zasady dotyczące stosowania środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego, a w tym dronów.
Prawo UE oraz przepisy krajowe dotyczące środków ochrony roślin nie wyodrębniają bezzałogowych statków powietrznych wykorzystywanych do zabiegów ochrony roślin z grupy sprzętu agrolotniczego.
Aplikacja środków ochrony roślin przy pomocy bezzałogowego statku powietrznego związana jest przede wszystkim z zachowaniem przepisów dotyczących oprysków z powietrza. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów dopuszcza agrolotnicze stosowanie środków ochrony roślin jedynie w drodze odstępstwa. Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin implementująca ww. dyrektywę do przepisów prawa krajowego wprowadziła możliwość stosowania środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego do zwalczania organizmów szkodliwych jedynie w dwóch przypadkach tj.:
1) jeśli nie jest to możliwe przy użyciu sprzętu naziemnego lub
2) kiedy zastosowanie środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego stwarza mniejsze zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowiska niż przy użyciu sprzętu naziemnego.
Dodatkowo każde zastosowanie środków ochrony roślin w ramach ww. odstępstwa związane jest ze spełnieniem m.in. warunków określonych w art. 39 ww. ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin m.in. w szczególności podlega zatwierdzeniu przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Przy użyciu sprzętu agrolotniczego zabrania się stosowania środków chwastobójczych; desykantów oraz środków ochrony roślin zaklasyfikowanych zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 do co najmniej jednej z poniższych klas i kategorii zagrożenia:
- toksyczność ostra kategoria 1, 2 i 3,
- działanie rakotwórcze kategoria 1A i 1B,
- działanie mutagenne kategoria 1A i 1B,
- działanie szkodliwe na rozrodczość kategoria 1A i 1B,
- działanie toksyczne na narządy docelowe po narażeniu jednorazowym (STOT SE) kategoria 1,
- działanie toksyczne na narządy docelowe po narażeniu powtarzanym (STOT RE) kategoria 1.
Przy użyciu sprzętu agrolotniczego niedozwolona jest również aplikacja środków ochrony roślin bez dodania substancji obciążającej.
Jak podaje GIORIN zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony roślin można stosować wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu i stosowania na podstawie wydanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zezwoleń lub pozwoleń na handel równoległy oraz zgodnie z warunkami określonymi w trakcie rejestracji. Zakres i szczegółowe warunki stosowania środków ochrony roślin umieszczone są w etykiecie środków ochrony roślin. Zapisów etykiet należy bezwzględnie przestrzegać. W żadnym wypadku nie można stosować środków ochrony roślin na rośliny oraz agrofagi, które nie zostały wyszczególnione w etykiecie oraz w sposób inny niż został tam wskazany. Nie wolno również przekraczać wskazanych dawek i liczby dopuszczonych zabiegów.
Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin do zabiegów z zastosowaniem środków ochrony roślin można wykorzystywać wyłącznie sprzęt przeznaczony do stosowania takich środków, który użytkowany zgodnie z przeznaczeniem nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt i dla środowiska oraz jest sprawny technicznie i skalibrowany, tak aby zapewnić prawidłowe stosowanie środków ochrony roślin.
Kalibracji sprzętu musi dokonywać samodzielnie jego użytkownik natomiast sprawność techniczna sprzętu do aplikacji środków ochrony roślin jest weryfikowana podczas okresowo przeprowadzanych badań (w przypadku sprzętu agrolotniczego co 5 lat). Pierwsze badanie nowego sprzętu należy przeprowadzić nie później niż po upływie 5 lat od dnia jego nabycia.
Metodyka badania sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin obejmuje badanie ogólne i badanie stanu technicznego poszczególnych części i urządzeń tego sprzętu i dla sprzętu agrolotniczego została określona w zał. 6 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie wymagań dotyczących sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin.
Dodatkowo przy prowadzeniu zabiegów agrolotniczych środkami ochrony roślin muszą być spełnione wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie rozwiqzań technicznych, jakie powinny być zastosowane podczas wykonywania zabiegów z zastosowaniem środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego oraz warunki wskazane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie warunków stosowania środków ochrony roślin.
Przepisy prawa w zakresie kompetencji Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa nie regulują kwestii siewu nasion wykonywanego przy użyciu bezzałogowego statku powietrznego oraz certyfikacji/legalizacji drona jako maszyny rolniczej.
Na podstawie rozmów z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) dowiedzieliśmy się praktycznie tego samego co z GIORINem, czyli, że Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE1 zobowiązała państwa członkowskie Unii Europejskiej do wprowadzenia całkowitego zakazu wykonywania zabiegów ochrony roślin przy wykorzystaniu statków powietrznych (w tym dronów) lub do istotnego ograniczenia możliwości wykonywania takich zabiegów. Postanowienia art. 9 tej dyrektywy upoważniają bowiem państwa członkowskie do przyjęcia odstępstwa od takiego zakazu, jedynie wtedy, gdy nie jest możliwe alternatywne wykonanie zabiegu sprzętem naziemnym lub jeżeli wykonanie zabiegu sprzętem naziemnym wiązałoby się z większym poziomem ryzyka. Uzasadnienie dla powyższych regulacji zostało przedstawione w motywie 14 preambuły do dyrektywy. Wskazuje on, iż „opryski pestycydami z powietrza potencjalnie mogą mieć znaczący, negatywny wpływ na zdrowie ludzi i na środowisko, w szczególności wskutek znoszenia cieczy roboczej”.
Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin MRiRW, z którym prowadziliśmy rozmowy podaje, że w Polsce, wdrażając postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE podjęto decyzję, aby nie wykluczać całkowicie możliwości wykonywania zabiegów ochrony roślin przy wykorzystaniu sprzętu montowanego na statkach powietrznych. O decyzji tej przesądziła konieczność zapewnienia możliwości ochrony lasów, w przypadku których zabiegi lotnicze są w praktyce jedyną możliwą metodą aplikacji środków ochrony roślin. Przepisami art. 38 ust. 1 ustawy o środkach ochrony roślin dopuszczono zatem wykonywanie zabiegów ochrony roślin przy użyciu sprzętu montowanego na statkach powietrznych. Należy podkreślić, że powyższa regulacja ogranicza w praktyce możliwość wykonywania zabiegów agrolotniczych w uprawach roślin rolniczych – trudno bowiem w ich przypadku spełnić warunek braku alternatywnych metod ochrony roślin dla oprysku z powietrza. Jednocześnie ustawa zabrania stosowania przy użyciu sprzętu agrolotniczego:
- środków chwastobójczych,
- desykantów,
- środków ochrony roślin stanowiących szczególne zagrożenie dla zdrowia człowieka,
- środków ochrony roślin bez dodania substancji obciążającej.
Przyjęcie w polskim prawie odstępstwa od zakazu wykonywania zabiegów ochrony roślin z wykorzystaniem statków powietrznych spowodowało także konieczność wdrożenia postanowień dyrektywy 2009/128/WE, określających zasady udzielania zgody na wykonanie takich zabiegów. Zasady te określa art. 39 ustawy o środkach ochrony roślin. Przewiduje on dwustopniową procedurę ubiegania się o zezwolenie na wykonanie zabiegu z wykorzystaniem statku powietrznego:
- zatwierdzenie przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa planu zabiegów,
- a następnie ponowną ocenę przez wojewódzkiego inspektora poszczególnych zabiegów ujętych w planie zabiegów, tuż przed ich wykonaniem.
W nagłych, nieprzewidzianych przypadkach, ustawa dopuszcza uzyskanie zgody na wykonanie zabiegu nieujętego w planie zabiegów.
Obecnie zatem w Polsce zabiegi ochrony roślin przy wykorzystaniu sprzętu montowanego na statkach powietrznych wykonywane są wyłącznie w celu ochrony lasów. Brak jest też środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania taką metodą w uprawach rolniczych lub ogrodniczych.
Jednocześnie Ministerstwo zwróciło nam uwagę, że rozpoczęły się prace nad projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin i w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2021/2115, który w art. 21 odnosi się bezpośrednio do wykorzystywania dronów w ochronie roślin.
Zgodnie z proponowanym przez Komisję Europejską przepisem art. 21 ust. 2 projektu:
“An aerial application by an unmanned aircraft may be exempted by the Member State from the prohibition laid down in Article 20(1) where factors related to the use of the unmanned aircraft demonstrate that the risks from its use are lower than the risks arising from other aerial equipment and land-based application equipment.”
W związku z tym Ministerstwo jest zainteresowane wszelkimi danymi i argumentami, które mogłyby zostać wykorzystane podczas prac nad projektem, dlatego Ciebie i wszystkich chętnych do tworzenia nowej branży Dronów Rolniczych zachęcam do udziału i aktywności w Naszej specjalnej grupie dedykowanej dronom w rolnictwie
KLIKNIJ BY DOŁĄCZYĆ DO GRUPY – DRONY W ROLNICTWIE – kamery multispektralne, rolnictwo precyzyjne, opryski
W tej końcowej już sekcji odpowiemy na Wasze najczęstsze pytania o drony rolnicze:
1. Czy za każdym razem trzeba zgłaszać lot na polu, występować o zgodę i robić chceckiny? Czy jest możliwość stworzenia obszaru (pól uprawnych), aby latać w dowolnym czasie i porze dnia?
ODP. Prawidłowa odpowiedź: „to zależy”. To zależy m.in. od tego co zapiszesz sobie w analizie SORA, czyli krótko mówiąc analizie ryzyka dla misji dronowej w określonym obszarze lotu, którą należy uzgodnić z Urzędem Lotnictwa Cywilnego oraz Polską Agencją Żeglugi Powietrznej. Raz opracowana SORA pozwoli latać na danym obszarze w warunkach w niej określonej.
2. Jak wykonywać loty nocne dronami rolniczymi?
Tutaj również wracamy do opracowania SORA i znów odpowiedź – „to zależy”, bo jak udowodnisz w ULC, że zielone światło do lotów nocnych dronem (wymagane w scenariuszach NSTS) nie jest Ci potrzebne i w analizie ryzyka to udowodnisz, to możesz i bez oświetlenia latać.
3. Jakiego drona do rolnictwa wybrać?
Tutaj zapraszamy do kontaktu, bo nie ma jednego dobrego drona do wszystkiego, zależy, czy chcesz robić oprysk, siać, nawozić, zmapować obszar upraw, czy chcesz mieć drona do szacowania szkód sporządzonych przez zwierzęta, czy też drona do nalotów teledetekcyjnych i badania indeksów wegetatywnych. Zadzwoń, pomożemy:
☎ 663 944 151 KUBA Instruktor / ekspert ds. DJI Enterprise
✉ Email: [email protected]
☎ 519 410 610 DAREK Instruktor / ekspert ds. DJI Enterprise
✉ Email: [email protected]
4. Jakie należy mieć uprawnienia Pilota Drona na drony rolnicze?
Zależy od tego jakim dronem latasz i jak chcesz nim latać. W NSTS, czyli scenariuszach standardowych do wykonywania lotów dronami na pewno zmieszczą się loty dronem typu DJI Mavic 3 Multispectral, ale już loty dronami DJI Agras, których ciężar przekracza 25k (zatem wykraczają poza NSTS) są obarczone specjalnymi szkoleniami takimi jak to. Podsumowując, jeśli latasz dronem do 25kg do 2km, to zrobisz to na jednym ze scenariuszy NSTS, w przyszłości STS. Jeśli dron waży więcej niż 25kg lub jego zakres lotu ma być dalszy niż 2 km, wówczas należy uzyskać zezwolenie Prezesa ULC, tak jak mamy my w IRONSKY do wykonywania lotów i szkoleń na DJI Agras T30.
5. Czy można latać kilkoma dronami rolniczymi na raz, np. w trybie automatycznym, gdy praca rolnika polega tylko na nadzorowaniu pracy takiego drona?
Tak, można, należy wówczas uwzględnić te zapisy w analizie SORA, której nie unikniemy chcąc pracować na roju dronów.
6. Co grozi za latanie dronem rolniczym bez uprawnień? Jakie kary za oprysk dronem? Kto jest w stanie podjąć interwencję i zweryfikować uprawnienia?
Do 5 lat pozbawienia wolności z regulacji prawnych dotyczących lotnictwa. O tym w szczegółach pisaliśmy cały obszerny inny artykuł, do którego link tutaj – Jakie kary za latanie dronem? Kto mnie złapie? Czy ktoś może zestrzelić mojego drona?. Natomiast do kontroli uprawnień Pilota Drona upoważnione są wszystkie służby mundurowe np. Policja, Straż Leśna, czy Straż Graniczna oraz Inspektorzy ULC.
Jeżeli mówimy o karach za sam oprysk z drona (aspekt rolniczy), wówczas jest tu obecnie tylko system mandatowy, a mandaty nakładane są za pośrednictwem Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
7. Gdzie można uzyskać dotację, dofinansowanie na drony rolnicze?
Ostatnio (jesienią 2022) duży nabór wniosków dotyczących restrukturyzacji i modernizacji był w ARMIR, ale dofinansowania można uzyskać również z innych instytucji i projektów Unijnych. Możesz też skontaktować się z nami.
8. Jakich środków ochrony roślin nie można używać dronami?
Przy użyciu sprzętu agrolotniczego zabrania się stosowania środków chwastobójczych; desykantów oraz środków ochrony roślin zaklasyfikowanych zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 do co najmniej jednej z poniższych klas i kategorii zagrożenia:
- toksyczność ostra kategoria 1, 2 i 3,
- działanie rakotwórcze kategoria 1A i 1B,
- działanie mutagenne kategoria 1A i 1B,
- działanie szkodliwe na rozrodczość kategoria 1A i 1B,
- działanie toksyczne na narządy docelowe po narażeniu jednorazowym (STOT SE) kategoria 1,
- działanie toksyczne na narządy docelowe po narażeniu powtarzanym (STOT RE) kategoria 1.
Przy użyciu sprzętu agrolotniczego niedozwolona jest również aplikacja środków ochrony roślin bez dodania substancji obciążającej.
9. Co można używać do oprysku dronem w kontekście uprawy roślin?
Możliwe do stosowania są wszelkiego rodzaju naturalne, biologiczne środki, które można stosować przy użyciu dronów, głównie to będzie np. kruszynek stosowany w uprawie kukurydzy do ochrony przed omacnicą prosowianką, czyli gatunkiem motyla z rodziny wachlarzykowatych, który to wyrządza szczególnie duże szkody na plantacjach kukurydzy.
10. Czy można nawozić dronem? Zrzucać nawóz kulkowy, ciekły?
Należy pamiętać, że kwestie nawożenia reguluje Ustawa o Nawozach i Nawożeniu, Program Azotanowy, Prawo Wodne, jednakże te akty prawne nie określają szczegółowo stosowania dronów do nawożenia, nie ma tam zarazem zakazu używania dronów, zatem można. Szczególnie ważne jest jednak stosowanie prawidłowych terminów i dawek nawozowych. Kary za nieprawidłowe nawożenie regulują wcześniej wspomniane akty prawne. Reasumując: można nawozić dronem nawozami ciekłymi i sypkimi pod warunkiem, że zabiegi są robione w dawce i terminie zgodnie z zaleceniami producenta.
Pomogłem?
Jeśli tak, to proszę o ⭐⭐⭐⭐⭐ na Facebooku https://www.facebook.com/ironskypl/reviews
Dla ciebie to minuta, dla Nas ważny element biznesu. Dziękuję za Twoją opinię i pomoc!
Masz pytania?
☎ 663 944 151 KUBA Instruktor / ekspert ds. DJI Enterprise
✉ Email: [email protected]
☎ 519 410 610 DAREK Instruktor / ekspert ds. DJI Enterprise
✉ Email: [email protected]
Błąd: Brak formularza kontaktowego.