Kiedy potrzebna jest SORA? Przykłady analizy ryzyka operacji z udziałem dronów metodą SORA.
Przed rozpoczęciem analizy SORA, wnioskodawca powinien sprawdzić, czy proponowana operacja jest wykonalna tzn. nie podlega szczególnemu wyłączeniu przez właściwy organu lub podlega scenariuszowi standardowemu, jeżeli wykracza poza możliwość przeprowadzania skróconej analizy ryzyka – PDRA. SORA opracowuje się, gdy lot dronem wykracza poza przygotowane już schematy, czyli jeśli wykracza poza kategorię otwartą (open A1 / A2 / A3) oraz kategorię szczególną, którą opisują poszczególne scenariusze standardowe (specific NSTS 01-09) opublikowane przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
Napisane SORA jest zatem niezbędne, między innymi gdy dron ma:
- latać wyżej niż 120m AGL,
- latać z masą startową większą niż 25kg,
- latać w operacji BVLOS dalej niż 2km od pilota drona,
- latać nad zgromadzeniem osób, które nie może się swobodnie przemieszczać np. koncerty, marsze, protesty
- latać z energią przy uderzeniu większą niż 34kJ.
Co to jest SORA?
SORA, z angielskiego skrót oznacza Specific Operation Risk Assessment, czyli w Analizę Ryzyka dla Specyficznej Operacji Lotniczej. Tą metodyką tworzy się analizę ryzyka, dzięki której operator / pilot drona może zweryfikować w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego operację lotniczą dronem pod kątem bezpieczeństwa.
Usystematyzowany dokument SORA załącza się przy wnioskowaniu do ULC o zezwolenie na operację w kategorii szczególnej. Na podstawie Rozporządzenia 2019/947 pilot BSP latający poza scenariuszem standardowym musi dokonywać wiarygodnej analizy ryzyka operacyjnego.
Jak napisać SORA? Wzór opracowania SORA do pobrania. Czyli przewodnik po analizie ryzyka SORA.
Pisanie dokumentu analizy ryzyka dla wskazanej operacji należy robić metodycznie, zgodnie z poniższymi punktami.
ETAP 1 – CONOPS
Koncepcja Operacyjna (ConOps), czyli zbiór podstawowych informacji o statku powietrznym, operatorze, scenariuszu operacyjnym, etc., który definiuje misję i jej przebieg. Zebrane informacje są podstawą do wykonania analizy ryzyka, możliwości zastosowania poszczególnych mitygacji oraz ogólnej oceny możliwości bezpiecznego wykonania planowanej operacji.
To tutaj wypisujesz między innymi kompetencje załogi, skład załogi, opisujesz ze szczegółami typ operacji, strategię operacji, standardowe procedury operacyjne, dane techniczne eksploatowanych statków powietrznych, nawigację i sterowanie BSP, wyposażenie naziemne, procedury awaryjne,
ETAP 2 – Zdefiniowanie bazowej klasy ryzyka na ziemi GRC
Definiowanie bazowej klasy ryzyka na ziemi GRC (Determination of the Intrinsic Ground Risk Class). Do wyznaczenia klasy GRC konieczne jest oszacowanie energii zderzenia z ziemią oraz informacje zamieszczone w ramach koncepcji operacyjnej
ETAP 3 – określenie finalnej klasy ryzyka na ziemi (Final GRC Determination).
W ramach metodyki SORA wyróżnione zostały trzy poziomy stosowania metod łagodzenia ryzyka związanego ze zderzeniem BSP z ziemią. Są to:
M1 – Poziom strategiczny (strategiczne ograniczenia ryzyka na ziemi) – rozwiązania stosowane przed rozpoczęciem operacji. Celem jest zredukowanie liczby osób potencjalnie narażonych na ryzyko związane z operacją BSP.
M2 – Poziom redukcji efektów zderzenie z ziemią (efekty uderzenia w ziemię są ograniczone) –rozwiązania mające na celu zmniejszenie dotkliwości awarii prowadzących do kolizji BSP z ziemią,
M3 – Plan Reagowania Kryzysowego – skuteczny i zatwierdzony przez operatora – (Emergency Response Plan – ERP) – potwierdzający kompetencję operatora.
ETAP 4 – określenie wstępnej klasy ryzyka w powietrzu – klasa ARC (Determination of the Initial Air Risk Class – ARC)
Rozróżnione zostały 4 klasy ryzyka kolizji w ruchu powietrznym:
ARC-a jest ogólnie definiowane jako przestrzeń, której w zasadzie nie występuje ryzyko kolizji ze statkiem załogowym. Nie są konieczne żadne dodatkowe działania w obszarze łagodzenia na poziomie taktycznym.
ARC-b, ARC-c oraz ARC-d są generalnie definiowane jako przestrzenie, w których występuje podwyższone ryzyko kolizji pomiędzy BSP, a statkiem załogowym.
Ważne: jeśli podczas misji występuje więcej niż jedna klasa przestrzeni powietrznej, należy wziąć pod uwagę wszystkie z nich.
ETAP 5 – strategiczne mitygacje ryzyka w powietrzu – końcowa klasa ARC (Application of Strategic Mitigations to determine Residual ARC)
Etap 5 należy stosować wówczas, gdy oszacowane ryzyko w etapie 4 jest uznane za zbyt wysokie. Jeżeli zaś wnioskodawca uzna, że klasa ARC jest odpowiednia dla warunków operacyjnych wówczas można pominąć etap łagodzenia ryzyka (etap 5), a wstępna klasa ARC staje się klasą końcową (residual ARC) – w takim przypadku można od razu przejść do etapu 6.
ETAP 6 – definicja wymagań w zakresie łagodzenia ARC na poziomie taktycznym oraz poziomów solidności (TMPR)
W celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia kolizji w powietrzu z innymi statkami powietrznymi możliwe jest zastosowanie taktycznych środków ograniczających to ryzyko. Etap 6 definiuje cele jakie należy osiągnąć na różnych poziomach solidności, aby potencjalne spotkanie w powietrzu nie zakończyło się zderzeniem.
ETAP 7 – Przyporządkowanie poziomów SAIL – Final Specific Assurance nad Integrity Levels
Parametr SAIL:
• konsoliduje ryzyko GRC z ryzykiem ARC i pozwala zdefiniować wymagania wobec operacji,
• jest miarą poziomu kontroli nad bezpieczeństwem misji,
• stanowi wymagania wobec określonej koncepcji operacji,
• reprezentuje poziom zaufania w zakresie kontroli operacji.
ETAP 8 – Identyfikacja celów bezpieczeństwa na poziomie operacyjnym. OSO – Operational Safety Objectives.
Etap ten wykorzystuje SAIL do oceny celów bezpieczeństwa OSO (Operational Safety Objectives) oraz do określenia ich poziomu solidności (robustness).
Określenie poziomu OSO jest jakościowe, 4-stopniowe:
• O (optional) – zastosowanie określonej bariery jest opcjonalne i niewymagane,
• L (Low robustness) – zastosowanie określonej bariery jest rekomendowane z niską solidnością,
• M (Medium robustness) – zastosowanie określonej bariery jest rekomendowane ze średnią solidnością,
• H (high robustness) – zastosowanie określonej bariery jest rekomendowane z wysoką solidnością.
ETAP 9 – Zagadnienia dotyczące obszaru przyległego oraz przyległej przestrzeni powietrznej
W celu możliwie precyzyjnego określenia wielkości obszaru przyległego i przyległej przestrzeni powietrznej operator powinien uwzględnić poniższe zagadnienia:
• Czy jakakolwiek prawdopodobna awaria może doprowadzić do wykroczenia poza zakładany obszar operacyjny?
• Czy cechy konstrukcyjne i instalacyjne gwarantują utrzymanie operacji w założonym obszarze operacyjnym?
• Czy istnieje szczególne ryzyko (takie jak możliwość wystąpienia gradu, lodu, śniegu, zakłóceń elektromagnetycznych, itp.), które może doprowadzić do wykroczenia poza zakładany obszar operacyjny?
ETAP 10 – Kompleksowe portfolio bezpieczeństwa
Podsumowanie pozwalające w uporządkowany sposób przedstawić wyniki kolejnych etapów oraz kwestie, które nie zostały uwzględnione w metodyce SORA, a które mogą mieć wpływ na bezpieczny przebieg planowanej operacji. Identyfikacja dodatkowych zagrożeń pozostaje w gestii operatora.
Ile kosztuje napisanie SORA?
W związku z coraz większym zainteresowaniem klientów lotami powyżej 120 metrów oraz lotami dronami powyżej 25kg wychodzimy naprzeciw nowym potrzebom i oferujemy przygotowanie dokumentacji SORA dla organizacji, firm jak i osób fizycznych. Uprzedzamy, że zawsze niezbędny jest wywiad roboczy, a nawet kilkukrotne rozmowy weryfikujące Państwa potrzeby i założenia, ważne jest też przekazanie przez Państwa istotnych elementów składowych SORA, co znacząco przyspiesza pisanie takiego dokumentu.
Cena przygotowania analizy SORA jest zawsze indywidualna i zależy od złożoności problemu, lokalizacji startu jak i każdorazowego przelotu drona, ilości i długości przelotów, modeli dronów, ilości przygotowanych przez Państwa uprzednio dokumentów, posiadania swoich procedur, instrukcji operacyjnej itp.
W celu otrzymania wyceny lub wstępnej konsultacji prosimy o skorzystanie z poniższego formularza. Jeśli planujesz pilnie zlecić Nam napisanie analizy ryzyka metodą SORA, skontaktuj się z Naszym zespołem pod adresem [email protected] lub zadzwoń 663 944 151, 519 410 610
Błąd: Brak formularza kontaktowego.