Bezzałogowe statki powietrzne i modele latające poza zasięgiem wzroku (BVLOS)

WYKONYWANIE LOTÓW BEZZAŁOGOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH I MODELI LATAJĄCYCH (RPA) POZA ZASIĘGIEM WZROKU OPERATORA (BVLOS)

PLIKI DO POBRANIA:

• PLIK .DOC – NOWY FORMULARZ REZERWACJI PRZESTRZENI POWIETRZNEJ (BVLOS)
• PLIK .PDF – NOWY FORMULARZ REZERWACJI PRZESTRZENI POWIETRZNEJ (BVLOS)
• WZÓR PRAWIDŁOWO WYPEŁNIONEGO FORMULARZA REZERWACJI PRZESTRZENI POWIETRZNEJ (BVLOS)

Loty bezzałogowych statków powietrznych używanych poza zasięgiem widoczności wzrokowej należy wykonywać zgodnie z przepisami określonymi w

Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 20 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy-Prawo Lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenie warunków i wymagań dotyczących używania tych statków

Przepisy załącznika stosuje się do bezzałogowych statków powietrznych o masie startowej nie większej niż 25 kg, używanych w operacjach poza zasięgiem widoczności wzrokowej BVLOS , z wyłączeniem bezzałogowych statków powietrznych o masie startowej nie większej niż 2 kg, używanych w operacjach z widokiem z pierwszej osoby FPV, wykonujących loty poza strefą wydzieloną z ogólnodostępnej dla lotnictwa przestrzeni powietrznej do wysokości maksymalnie 120m AGL wykonywanych w celach:

I. OPERACYJNYCH – realizowanych w ramach lub na potrzeby działań:

1. lotnictwa państwowego,
2. Służby Celno-Skarbowej,
3. związanych z zapobieganiem lub zwalczaniem klęsk żywiołowych lub katastrof,
4. związanych z systemem opieki zdrowotnej,
5. poszukiwawczych lub ratowniczych,
6. związanych z ochroną bezpieczeństwa wewnętrznego państwa,
7. związanych z rozpoznawaniem zagrożeń z zakresu bezpieczeństwa i ochrony środowiska;

II. SPECJALISTYCZNYCH – realizowanych w ramach lub na potrzeby:

1. dozoru, monitoringu, kontroli lub ochrony:
   • obiektów inżynierii lądowej lub wodnej w rozumieniu PKOB,
   • obszarów leśnych lub wodnych,
   • osób lub mienia,
2. działań:
   • geodezyjnych,
   • związanych z gospodarką rolną lub leśną;
3. lotów badawczych, testowych, próbnych lub demonstracyjnych;

III. AUTOMATYCZNYCH – realizowanych w ramach lub na potrzeby:

1. dozoru, monitoringu, kontroli lub ochrony:
   • obiektów inżynierii lądowej lub wodnej w rozumieniu PKOB,
   • obszarów leśnych lub wodnych,
2. działań agrolotniczych,
3. dostaw medycznych,
4. lotów badawczych, testowych, próbnych lub demonstracyjnych;

IV. SZKOLENIOWYCH – realizowanych przez ośrodki szkoleniowe wpisane do rejestru podmiotów szkolących ULC w ramach działalności szkoleniowej w celu uzyskania świadectwa kwalifikacji operatora bezzałogowego statku powietrznego (UAVO).

UWAGA: NIE MA MOZLIWOŚCI WYKONYWANIA LOTÓW BVLOS W CELACH REKREACYJNYCH LUB SPORTOWYCH PRZEZ OSOBY NIE POSIADAJĄCE STOSOWNYCH UPRAWNIEŃ.

Do wykonywania lotów uprawnione są podmioty/instytucje/osoby, które otrzymały zgodę Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na wykonywanie lotów BVLOS BSP wpisanym do ewidencji statków powietrznych, prowadzonej przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego lub do obcego rejestru lub obcej ewidencji cywilnych statków powietrznych (zagraniczny).

Zgody na wykonywanie lotów wydawane są przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na okres 12 miesięcy, po sprawdzeniu spełnienia wymagań dotyczących:

• wyposażenia BSP;
• posiadania stosownej do charakteru wykonywanych lotów instrukcji operacyjnej;
• kwalifikacji operatorów;
• ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej nie przyjmuje zgłoszeń od podmiotów nie posiadających zgody Prezesa ULC na loty BSP BVLOS.

KOORDYNACJA LOTÓW BSP BVLOS Z POLSKĄ AGENCJĄ ŻEGLUGI POWIETRZNEJ

Loty BSP BVLOS wykonuje się po poinformowaniu PAŻP o zamiarze wykonania lotu co najmniej 7 dni przed dniem wykonania lotu przez złożenie formularza zgłoszenia lotu do PAŻP oraz z uwzględnieniem przekazanych uwag w zakresie trasy i obszaru w którym będzie się odbywał lot.

W przypadku lotów BSP BVLOS wykonywanych w celach operacyjnych podmiot realizujący lot niezwłocznie informuje PAŻP w przypadku gdy nie było możliwości wcześniejszego zaplanowania lotu.

PAŻP publikuje informacje o planowanych lotach BSP poprzez depeszę NOTAM:

• co najmniej 2 dni przed dniem wykonania lotu – w przypadku lotów operacyjnych, specjalistycznych, automatycznych i szkoleniowych LUB
• w dniu wykonania lotu – w przypadku lotów operacyjnych, jeżeli nie było możliwości wcześniejszego zaplanowania lotu.

z podaniem:

• trasy lotu lub obszaru, w którym lot będzie się odbywał,
• wysokości lotu nad uśrednionym poziomem morza (AMSL) na całej długości trasy lub na poszczególnych odcinkach trasy,
• planowanego przez operatora czasu lotu,
• znaku rozpoznawczego bezzałogowego statku powietrznego.

PAŻP nie publikuje informacji o lotach na potrzeby działań służb specjalnych, o których mowa w art. 11 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2017 r. poz. 1920, z pózn. zm.).

Loty BSP BVLOS w strefach CTR wykonywane są na warunkach określonych przez PAŻP.

WSKAZÓWKI DOTYCZACE WYPEŁNIENIA FORMULARZA ZGŁOSZENIA LOTU BVLOS

1. Dopuszczone są wnioski zawierające datę jednego dnia operacji i jednego dnia jako termin zapasowy;
2. Granice poziome rejonu lotów należy określić jako okrąg, wielokąt lub trasę z podziałem na odcinki o maksymalnej długości 15km w przestrzeni niekontrolowanej i 3km w przestrzeni kontrolowanej;
3. Dopuszczony format współrzędnych wyłącznie WGS-84 – współrzędne należy przesłać via mail w wersji edytowalnej wraz z formularzem;
4. Granice pionowe regionów określić w stopach (ft) AMSL –elewacja terenu plus maksymalna planowana wysokość lotu ale nie wyżej niż 120 m AGL;
5. Maksymalny czas lotu określa maksymalny czas możliwości pozostania w powietrzu użytego w misji BSP na jednym pakiecie baterii lub na jednym zatankowaniu;
6. Planowany czas misji to realny czas planowanych lotów (np. 2x30min);
7. Opis zaprogramowanej procedury awaryjnej realizowanej w planowanym locie musi zawierać informacje umożliwiające określenie możliwego położenia BSP po utracie kontroli (wraca do miejsca startu po przebytej trasie, wraca do miejsca startu po najkrótszej drodze, ląduje);
8. Krótki opis przedsięwzięcia powinien określać cel planowanej misji oraz sposób jej realizacji (np. nalot fotometryczny loty po okręgach);
9. Uwagi / warunki dotyczące wykonywanego lotu zostaną skierowane do operatora BSP, osoby odpowiedzialnej za realizację przedsięwzięcia lub instytucję wskazana w formularzu i przesłane na wskazany adres mailowy;
10. Obowiązkowe załączniki:
    a) plik .kml / .kmz z rejonem lub trasą lub przelotu – do wygenerowania np. za pomocą Google Earth,
    b) mapa poglądowa,
    c) zgody zarządzającego na wykonanie lotu w strefach z którymi koliduje rejon lub trasa lotu (P, D, R, ATZ, ROL/EA, MATZ/MCTR, TRA) – niezależnie od czasu aktywności stref,
    d) zgody zarządzającego danym terenem, obiektem, obszarem lub urządzeniem (określone w Rozporządzeniu) jeśli lot odbywa się nad nimi,
    e) W przypadku lotów automatycznych: zgody / warunki władz miejscowości lub miasta o ile lot odbywa się w odległości poziomej mniejszej niż 100 m od granic ich zabudowy,
    f) Część INOP z opisem procedur awaryjnych możliwych do zastosowania w użytych w misji BSP.

SZCZEGÓŁOWE ZASADY WYKONYWANIA LOTÓW BVLOS

Operacje poza zasięgiem widoczności wzrokowej BVLOS wykonuje się z zachowaniem następujących warunków:

1. loty operacyjne, specjalistyczne lub szkoleniowe są wykonywane:
   • do wysokości nie większej niż 120 m nad poziomem terenu,
   • z prędkością nie większą niż 150 km/h,
   • uwzględnieniem ukształtowania terenu oraz przeszkód;
2. loty automatyczne są wykonywane:
   • do wysokości 50 m nad poziomem terenu lub
   • do wysokości 50 m nad najwyższą przeszkodą znajdującą się w promieniu 100 m od miejsca wykonywania lotu,
   • w odległości poziomej mniejszej niż 100 m od zabudowy miejscowości, miast lub osiedli za zgodą i na warunkach władz miejscowości lub miasta*,
   • nadzorując i zarządzając lot bezzałogowym statkiem powietrznym lub grupą bezzałogowych statków powietrznych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego sterującego tymi statkami,
   • zachowując możliwość niezwłocznego przejęcia zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym lub podjęcia innych działań na wypadek wystąpienia sytuacji niebezpiecznej,
   • z prędkością nie większą niż 150 km/h;
3. loty szkoleniowe są wykonywane:
   • w odległości poziomej co najmniej 150 m od osiedli i innych skupisk ludności,
   • w odległości poziomej nie większej niż 500 m od operatora wykonującego lot;
4. zapewniając pełną kontrolę lotu;
5. z zachowaniem bezpiecznej odległości od innych statków powietrznych, przeszkód, osób lub zwierząt, uwzględniając przy tym warunki meteorologiczne oraz informacje o ograniczeniach w ruchu lotniczym;
6. za zgodą lub na potrzeby zarządzającego danym terenem, obiektem, obszarem lub urządzeniem w przypadku lotów wykonywanych nad *:
   a. terenami zamkniętymi, o których mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2101 oraz z 2018 r. poz. 650 i 1669),
   b. obiektami jądrowymi, o których mowa w art. 3 pkt 17 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 792, 1669 i 2227),
   c. obszarami, obiektami i urządzeniami, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 lit. a i b, pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3 lit. a i b ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2018 r. poz. 2142 i 2245),
   d. jednostkami wojskowymi i poligonami;
   Spis ww. obiektów znajduje się poniżej.
7. z zachowaniem szczególnej ostrożności przy lotach wykonywanych nad rurociągami paliwowymi, liniami energetycznymi i telekomunikacyjnymi, zaporami wodnymi i śluzami oraz innymi urządzeniami znajdującymi się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne;
8. posiadając zgodę zarządzającego strefą ATZ, D, MATZ, MCTR, P, TRA, EA/ROL*;
9. w obiektach budowlanych za zgodą zarządzającego obiektem i na warunkach przez niego określonych oraz w sposób niezagrażający osobom trzecim.

*UWAGA: zgodę należy dołączyć do formularza zgłoszenia lotu do PAŻP.

USTAWA z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne:
tereny zamknięte – tereny o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, określone przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych;

USTAWA z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe:
obiekty jądrowe – elektrownia jądrowa, reaktor badawczy, zakład wzbogacania izotopowego, zakład wytwarzania paliwa jądrowego, zakład przerobu wypalonego paliwa jądrowego, przechowalnik wypalonego paliwa jądrowego, a także bezpośrednio związany z którymkolwiek z tych obiektów i znajdujący się na jego terenie obiekt służący do przechowywania odpadów promieniotwórczych;

USTAWA z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, art. 5:

1. Obszary, obiekty, urządzenia i transporty ważne dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa podlegają obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne.
2. Do obszarów, obiektów i urządzeń, o których mowa w ust. 1, należą:1) w zakresie obronności państwa w szczególności:
   a) zakłady produkcji specjalnej oraz zakłady, w których prowadzone są prace naukowo-badawcze lub konstruktorskie w zakresie takiej produkcji,
   b) zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie, urządzenia i sprzęt wojskowy,
   c) magazyny rezerw strategicznych, o których mowa w art. 15 ustawy z dnia 29 paŸdziernika 2010 r. o rezerwach strategicznych (Dz. U. Nr 229, poz. 1496, z póŸn. zm.1));
   2) w zakresie ochrony interesu gospodarczego państwa w szczególności:
   a) zakłady mające bezpośredni związek z wydobyciem surowców mineralnych o strategicznym znaczeniu dla państwa,
   b) porty morskie i lotnicze,
   c) banki i przedsiębiorstwa wytwarzające, przechowujące bądŸ transportujące wartości pieniężne w znacznych ilościach;
   3) w zakresie bezpieczeństwa publicznego w szczególności:
   a) zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, w szczególności elektrownie i ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków,
   b) zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w znacznych ilościach materiały jądrowe, Ÿródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne, odurzające, wybuchowe bądŸ chemiczne o dużej podatności pożarowej lub wybuchowej,
   c) rurociągi paliwowe, linie energetyczne i telekomunikacyjne, zapory wodne i śluzy oraz inne urządzenia znajdujące się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne;
   4) w zakresie ochrony innych ważnych interesów państwa w szczególności:
   a) zakłady o unikalnej produkcji gospodarczej,
   b) obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, pocztowe oraz telewizyjne i radiowe,
   c) muzea i inne obiekty, w których zgromadzone są dobra kultury narodowej,
   d) archiwa państwowe.

POZOSTAŁE ZASADY WYKONYWANIA LOTÓW BVLOS

Operacje BVLOS wykonuje się z zachowaniem następujących warunków:

1. W pełni sprawnymi bezzałogowymi statkami powietrznymi posiadającymi sprawne wyposażenie o którym w rozdziale 6 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 20 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy-Prawo Lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenie warunków i wymagań dotyczących używania tych statków;
2. Zachowując szczególną ostrożność;
3. Unikając wszelkiego działania lub zaniechania działania, które mogłoby:
   • spowodować zagrożenie bezpieczeństwa, w tym zagrożenie bezpieczeństwa ruchu lotniczego,
   • utrudniać ruch lotniczy,
   • zakłócić spokój lub porządek publiczny,
   • narazić kogokolwiek na szkodę,
   • utrudniać lub uniemożliwiać bezpieczne wykonywanie lotu i obserwację lub monitorowanie otoczenia bezzałogowego statku powietrznego za pomocą urządzeń zamontowanych na jego pokładzie lub będących jego wyposażeniem naziemnym, w szczególności kamery, transpondera lub innych urządzeń umożliwiających zwiększenie bezpieczeństwa wykonywania lotu oraz zachowanie bezpiecznej odległości od innych statków powietrznych lub przeszkód;
   • sterując bezzałogowym statkiem powietrznym w sposób umożliwiający uniknięcie kolizji z innym statkiem powietrznym lub przeszkodą;
   • zapewniając, że wykorzystywany bezzałogowy statek powietrzny daje pierwszeństwo drogi załogowym statkom powietrznym;
   • ponosząc odpowiedzialność za decyzję o wykonaniu lotu i jego poprawność;
   • używając BSP oraz urządzeń sterujących zgodnie z zaleceniami i ograniczeniami określonymi przez producenta dla danego typu bezzałogowego statku powietrznego oraz, jeżeli zostały opublikowane, zgodnie z zaleceniami profilaktycznymi Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego w zakresie bezzałogowych statków;
   • po dokonaniu przed lotem kontroli stanu technicznego bezzałogowego statku powietrznego.

SPOSÓB POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH AWARYJNYCH (STOSOWAĆ WYŁĄCZNIE W PRZYPADKU UTRATY KONTROLI NAD BSP)

1. Próbuj odzyskać łączność z bezzałogowym statkiem powietrzny;
2. Powiadom telefonicznie właściwy organ ATS o utracie kontroli:
   a) TWR – Służba Kontroli Lotniska – w przypadku lotu w strefie CTR;
   b) FIS – Służba Informacji Powietrznej – w przypadku lotu w przestrzeni niekontrolowanej uwzględniając podział sektorowy FIS;
   c) Zarządzającego strefą w której lot się odbywa;
3. Przekaż następujące informacje:
   a) bieżącą lokalizację bezzałogowego statku powietrznego określaną za pomocą urządzenia odpowiedzialnego za lokalizację awaryjną;
   b) ostatnią znaną lokalizację bezzałogowego statku powietrznego, w przypadku niedziałania urządzenia odpowiedzialnego za lokalizację awaryjną, o której mowa;
   c) godzinę utraty łączności;
   d) ostatnią zarejestrowaną prędkość, wysokość i kurs bezzałogowego statku powietrznego;
   e) przewidywany czas do wyczerpania zapasu paliwa lub wyczerpania akumulatorów zasilających układ napędowy;
4. Posiadaj przy sobie telefon z numerem wskazanym w zgłoszeniu do PAŻP; natychmiast zakończ lot w przypadku polecenia służb ATS (kontrolerów ruchu lotniczego bądŸ informatorów służby informacji powietrznej).
5. W przypadku ponownego nawiązania kontaktu z BSP jak najszybciej poinformuj służby ATS.

TERMIN SKŁADANIA FORMULARZY ZGŁOSZENIA LOTÓW

Dla operacji poaz zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS) – co najmniej 7 dni robocze przed datą planowanego lotu. Wyjątek: loty wykonywane w celu operacyjnym

Dla zgłoszeń niezachowujących wymaganego terminu lub niepoprawnie wypełnionych Polska Agencja Żeglugi Powietrznej zastrzega sobie możliwość niewydania warunków lotu lub nie rozpatrzenia zgłoszenia w ww. terminach. UWAGA: na każdy zgłoszony formularz operator BSP lub osoba wskazana w formularzu jako odpowiedzialna za realizacje lotu otrzyma drogą mailową stosowne informacje.

KONTAKT

Dział Zarządzania Operacjami Bezzałogowych Statków Powietrznych – zgłoszenia/kontakt od poniedziałku do piątku, w godzinach od 07:00 do 15:00:
e-mail: [email protected]
faks: +48-22-574-5713

W celu uzyskania informacji na temat wykonywania lotów bezzałogowych statków powietrznych
Tel.: (+ 48 22) 574-57-41
Tel.: (+ 48 22) 574-57-15
Tel.: (+ 48 22) 574-75-53
Tel.: +48 696 069 085 – wyłącznie loty operacyjne – zalecany kontakt w celu ustalenia zasad koordynacji zgłoszeń lotów.

Źródło: www.pansa.pl